Maar eenmaal in Nederland, eindelijk in een woning, kon hij er niet meer omheen: volledig uitgezaaide kankercellen in het lymfestelsel, waarschijnlijk door een melanoom. Een behandeling was niet meer mogelijk, het was te laat, te veel, te ernstig. Pijnbestrijding en palliatieve, terminale zorg was het enige wat hem nog geboden kon worden.

En zo kwam ik in beeld. Hij was ernstig ziek. Zijn benen en buik waren enorm dik van het lymfevocht. De pijn was ondraaglijk maar hij was terughoudend met pijnmedicatie, hij wilde per se helder blijven! Je wist maar nooit!

Het was een trotse man, met opgeheven hoofd zat hij tegen de kussens van het hoog/laag-bed, altijd alert om zich heen kijkend. We verpleegden hem zo goed en kwaad als het ging. Hij was niet gewend om zo in bed verzorgd te worden, hij hield zich groot maar je kon goed merken dat het zwaar, slopend voor hem was.

Iedere keer bespraken de dokter en ik de medicatie tegen de pijn, maar hooguit een paar milligram méér morfine was het hoogst haalbare resultaat na zo’n gesprek. Hij leed omdat hij helder wilde zijn.

Zijn zoons spraken Engels en vertaalden alles wat er werd gezegd voor hem. Hij wist wat hij deed. Zijn vrouw vond het fijn dat we kwamen. Als ik haar man op bed verzorgde dan maakte zij Syrische koffie voor mij klaar en gaf mij hapjes om te proeven. Hij gebaarde dan ongeduldig dat ik het moest nemen en genoot er van om mij met smaak te zien eten. En zo zaten we altijd na de zorg gedrieën bij zijn bed, google-translate tussen ons in, lachend om de soms rare vertalingen die het gaf. Met woorden kwamen we niet ver maar het was prettig en allebei, zeker ook hij, waren ze blij met de zorg die hij kreeg.

Ik mocht deze twee mensen erg graag. Maar de situatie verslechterde en hij ging in snel tempo achteruit. Waren er nog mensen die hij graag wilde zien? Ja ja, hij had ook een dochter, zij woonde in Duitsland, zij zou in het weekend komen. Daar wachtte hij op, na het weekend zou hij alsnog een medicatie-pompje krijgen met de juiste dosering pijnbestrijding, de pijn was nog ondraaglijker.

Met een van pijn verwrongen gezicht lag hij te staren, bijna wezenloos. De dochter kwam dat weekend, met twee kleine meisjes, zijn kleindochtertjes.

Die ochtend verpleegde ik hem, het was zwaar. Die middag kwam ik nog een keer terug, ik vertrouwde de situatie niet helemaal, hij was er zo slecht aan toe. Bij binnenkomst was zijn dochter met haar moeder in gesprek in een andere kamer. 

Ik liep de woonkamer in en wat ik zag was een prachtig tafereel. Bij zijn bed speelden twee kleine meisjes van 4 en 5 jaar oud, babbelend in half-Duits en half-Arabisch tegen opa. Ze hadden armbandjes gemaakt van roze kraaltjes die hij om zijn polsen had. Roze poppen-nagellak sierden zijn nagels. De meisjes hadden op zijn borst roze pleisters geplakt, glitter stickers op zijn pyjamajasje en kleurrijke tekeningen lagen om hem heen.

Zijn gezicht lag diep weggedoken in de kussens, de meisjes gingen rustig door met spelen en zachtjes babbelen en schonken nauwelijks aandacht aan mij. Ik keek vertederd naar dit schouwspel.

En toen keek ik naar hem, hij draaide moeizaam zijn gezicht naar mij toe. Wat ik zag was een gezichtsuitdrukking die puur geluk uitstraalde. Echt puur geluk.

Niet lang daarna overleed hij.

Margreet Meijer
ex-wijkverpleegkundige