Ze had 5 kinderen, waarvan twee gehandicapt, en al vroeg in haar huwelijk zelf een scheiding aangevraagd. In haar tijd zeker geen gebruikelijke gang van zaken.

Een aangepast en sober leven 

Ze had al jong haar eerste hartinfarct gehad en zou er later nog één krijgen, waarna haar hartfunctie dermate achteruit was gegaan dat zij nog slechts een zeer aangepast en sober leven leidde. Ze kon heel weinig maar verdeelde haar energie heel goed over de dag, nam het leven zoals het kwam, klaagde nooit en was altijd goed gehumeurd.

De dood altijd dichtbij 

Er was één ding waar ze tegenop zag en dat was de dood. In haar geval was de dood natuurlijk altijd dichtbij en hoe ouder ze werd steeds dichterbij. Ze leefde op medicijnen en nam veel rust, ze vond alles prima zolang ze de dood maar kon uitstellen. Als de dood ter sprake kwam zei ze altijd; “mijn kinderen kunnen nog niet zonder mij”.  
Een opvallende uitspraak omdat haar kinderen tussen de 45 en 55 jaar waren, zij bleef ervan overtuigd dat haar kinderen haar nodig hadden, dat zij zo onmisbaar was dat zij niet aan doodgaan kon of wilde denken. Het zou met haar scheiding te maken kunnen hebben, ze had ze grotendeels alleen opgevoed en ze hadden veel problemen samen overwonnen.

Regelmatig sprak ik haar oudste dochter en zij schetste mij het beeld van een warme band tussen alle kinderen, partners en de kleinkinderen. De twee gehandicapte zoons hadden ook goed hun draai gevonden in de maatschappij.

Hoe slechter ze zich ging voelen, hoe minder energie ze had, hoe vermoeider ze werd, het maakte niet uit, doodgaan was geen optie.

Groot feest 

Ze maakte plannen voor haar 85ste verjaardag, ze wilde een groot feest en vond het verschrikkelijk dat dat niet door kon gaan, ze kon het lichamelijk niet meer aan. De familie zou nu bij haar thuis de verjaardag vieren, zij hoefde niets te doen en zou in de watten worden gelegd.

Er werd een stoel versierd waar ze, desnoods de hele dag, zou kunnen zitten en waarin ze zelfs een dutje kon doen. Er werden slingers opgehangen, taart en eten bezorgd. Alle kinderen en kleinkinderen zouden komen met cadeautjes voor een toch wel heel bijzondere dag. 

Even langsgaan…

De verjaardag was op een zondag. Ik werkte die dag en nam mij voor om haar ook even te gaan feliciteren bij wijze van verrassing, het was uiteindelijk feest. In de middag had ik de tijd om langs te gaan. Ik stapte in een kamer vol met mensen, er werd gelachen, gepraat, kinderen speelden op de vloer, eten stond op tafel, het was een drukte van belang!

Ze leek me niet te zien…

De jarige zat in haar versierde stoel. Ze reageerde niet, ze leek me niet te zien. Ik kwam dicht bij haar, zei haar gedag, riep haar naam. Ik kwam nog iets dichter bij haar oor maar ze reageerde niet. Er klopte iets niet, ik legde mijn hand tegen haar wang en deze was ijskoud. Oh nee hè, het zal toch niet? 

Ik pakte haar hand die loodzwaar weer terug viel in haar schoot, niemand lette op mij. Terwijl ik haar pols probeerde te tellen klopte mijn hart in mijn keel. Al die mensen om haar heen, niemand had iets door maar ze was overleden.

De dokter bellen

Ik liep naar haar oudste dochter en vertelde haar dat ik de dokter ging bellen omdat ik het niet vertrouwde. Eigenlijk had ze direkt door wat ik bedoelde. Terwijl ik ging bellen lichtte zij haar broers en zussen in. De stemming veranderde maar het leek wel of het voor niemand echt onverwacht kwam.

Toen later de dokter de dood constateerde en zei dat deze waarschijnlijk al een paar uur geleden was ingetreden, drong het pas echt tot iedereen door. Hun moeder had uren dood in de stoel gezeten, jonge kinderen hadden aan haar voeten gespeeld, er werd gedronken en gelachen. Niemand had iets gemerkt.

Achteraf was dit voor deze letterlijk “doodsbange” dame de mooiste dood ooit die ze had kunnen bedenken!

Margreet Meijer

Wijkverpleegkundige