
01 WEERBAARHEID
Weerbaar tegen agressie
02 SAMIRA EL MOUSSAOUI
“Het belangrijkste bij agressie is je eigen houding”
03 AANPAK VAN AGRESSIE
Samen verder in weerbaarheid
04 PRAKTIJKVERHAAL
De allermooiste jurk
05 KORT NIEUWS
Onderzoek Zelfredzaamheidspakket;
Gratis winkelen; TOM en meer
06 ACTIE
Poll weerbaarheid
Weerbaarheid
Ben je op je werk geconfronteerd met schelden, dreigen, opgeheven vuisten of erger? Of maak je je zorgen omdat je ermee te maken kunt krijgen? Praat erover. Dat is de eerste stap om agressie aan te pakken.
Aandacht voor agressie en geweld op de werkvloer is erg belangrijk.
We weten uit onderzoek dat 58% van zorgmedewerkers wel eens te maken heeft gehad met fysiek geweld en 80% met verbaal geweld. En tweederde ligt er ook wakker van.
Maar een gevoel van onveiligheid blijft toch vaak onbesproken. Erover praten schept een klimaat waarin jij en je collega’s je grenzen durven aangeven en elkaars grenzen kennen. We zetten de belangrijkste tips op een rij.
Lees ook het verhaal van Samira El Moussaoui verderop in deze Flits.
Gaat iemand verbaal of
fysiek jouw grens over?
Geef dan direct aan dat je dit gedrag niet toestaat en dat je wilt dat het stopt. Dit kun je doen door bijvoorbeeld de volgende zin te gebruiken ‘Ik heb het gevoel dat u agressief/geïrriteerd bent, ik ga graag met u in gesprek, maar alleen als u rustig bent/blijft’. Probeer in te schatten of je de situatie alleen het hoofd kunt bieden of dat je hulp nodig hebt. Blijft de agressie na een waarschuwing aanhouden, schakel dan indien nodig een collega in. Ook belangrijk: probeer rustig te blijven – soms kan je eigen angst of boosheid om de situatie een escalerend effect hebben.
Zoek naar de reden
achter de agressie
Is iemand uit op intimidatie of heeft iemand gewoon veel pijn? Door te begrijpen wat de reden is achter het agressieve gedrag, kun je kiezen welke reactie het beste past. Tevens zul je merken dat je zelf minder geraakt wordt als je de reden begrijpt. Het helpt je relativeren.
Betrek het niet op jezelf
De persoon die agressief gedrag vertoont voelt zich bang, gefrustreerd of boos – en dat heeft met de situatie te maken en niet met wie jij als persoon bent. Verbind dus geen persoonlijke conclusies aan wat er gebeurt.
Bespreek je ervaringen met je team
Vang elkaar op en verwerk de confrontaties samen. Zorg dat zaken onderling bespreekbaar zijn en maak daar voldoende tijd voor vrij. Ga eventueel samen naar een patiënt of naar bezoekers, zodat je je sterker voelt staan. Door je ervaringen te delen kun je tevens van elkaar leren. Je voelt je gesteund door de reacties op je eigen ervaringen, of door de voorbeelden van collega’s. Dit zal ertoe leiden dat je als team meer vertrouwen krijgt, en sterker in je schoenen staat.
Maak als team helder waar de grenzen liggen
Maak afspraken over hoe je reageert als grenzen overschreden worden. Zo maak je het voor jezelf en je collega’s makkelijker om te handelen bij agressief gedrag én je daar zelfverzekerd en gesteund bij te voelen.
Weerbaarheid
Samira El Moussaoui
“Het belangrijkste bij agressie is je eigen houding”
“Het belangrijkste bij agressie is je eigen houding”
Hoe ga je om met agressie in de zorg? Samira El Moussaoui weet er alles van. Ze werkt als verpleegkundige bij zorgcentrum Rosendael en wordt door haar collega’s gezien als iemand die goed weet te kalmeren. Hoe zorgt zij ervoor dat mensen weer rustig worden?
Samira: “Je eigen houding is het belangrijkst als iemand agressief wordt. Als jouw houding zegt: ‘Het interesseert me niet’, verlies je het vertrouwen.”
Samira raadt aan om een rustige, open houding aan te nemen en als eerste op een stoel te gaan zitten. “Als je op een stoel zit, geef je aan: ik wil met je in gesprek.” Dit signaal maakt de meeste mensen al rustiger. Werkt dit niet? Dan kun je het beste een paar stappen achteruit gaan en zeggen: ‘Ik ben er nu en ik wil echt met je in gesprek.’ Ga niet inhoudelijk in op het onderwerp, want je doel is de situatie sussen.“
Vragen stellen
Het volgende wat Samira doet, is vragen: ‘Wat maakt jou zo boos? Voel je je niet gehoord of gerespecteerd?’ Mensen voelen zich hierdoor serieus genomen:
“Maak vooral geen grapjes, want dat is niet gepast. Geef het gevoel dat ze bij jou terecht kunnen, dat je aan hun kant staat en dat je er ook echt iets mee doet.”
Fysieke agressiviteit
“Als iemand fysiek agressief wordt, besef dan: dit gebeurt niet zomaar, er is een aanleiding voor. Mocht het toch gebeuren, blijf dan op gepaste afstand en zeg: ‘Ik vind het niet fijn dat je zo dichtbij komt’ en laat dat ook fysiek merken, door bijvoorbeeld je hand op je hart te leggen. Daar schrikken mensen meestal van en daarna kun je alsnog met ze in gesprek gaan.”
En lukt het je niet om de situatie te sussen? Haal er dan een collega bij: zoals Samira!
Aanpak van agressie
Samen verder in weerbaarheid
Het belang van weerbaarheid tegen agressie
Korte video van IZZ over wat agressie in de zorg inhoudt, de omvang ervan en de impact op medewerkers.
REIN training ‘Hoe ga je op een goede manier om met agressie’
Weet jij hoe je moet handelen bij agressie? Of heb je misschien zelf een kort lontje? Volg de training ‘Omgaan met agressie’ en voorkom aanvaringen.
Ontdek de verschillende soorten agressie, de invloed van genen en omgeving op agressiviteit en hoe je van nature reageert op agressie.
Je leert de signalen herkennen, hoe je op agressie op een positieve manier aanpakt en hoe je agressie op de werkvloer vermindert.
Aan de slag in je team
Binnen Careyn streven we naar een goed, veilig en stimulerend werkklimaat waarin we collegiaal en met respect voor de ander met elkaar omgaan.
Ongewenst gedrag waaronder agressie stellen we altijd aan de orde; hetzij door de betrokkenen rechtstreeks aan te spreken, hetzij door derden in te schakelen, bijvoorbeeld een vertrouwenspersoon of de politie.
In KMS vind je het Protocol (Seksuele) Intimidatie, Agressie, Pesten en Discriminatie daarin staan de uitgangspunten, preventief beleid, wat te doen na een incident, opvang en nazorg, het melden en registreren expliciet vermeld.
7 mei: Workshopcarrousel ‘moeilijk en onbegrepen gedrag & agressie’
We komen het allemaal tegen: mensen met psychiatrische aandoeningen die gedrag laten zien dat wij niet altijd begrijpen. Of mensen met dementie of mantelzorgers die agressief worden. Vaak verbaal, maar soms ook fysiek. In deze workshopcarrousel gaan we hiermee aan de slag. Na deze workshop heb je handvatten hoe je met dit gedrag om kunt gaan.
Meer info en aanmelden
Praktijkverhaal
De mooiste jurk
De mooiste jurk
Praktijkverhaal van Margreet Meijer, Wijkverpleegkundige
Wel twee à drie keer per week kwam ik er: een hecht stel, al meer dan 55 jaar getrouwd en op allerlei manieren door het leven gepokt en gemazeld.
Ik kwam voor haar. Zij had een beroerte gehad en was halfzijdig verlamd. Ze kon moeilijk uit haar woorden komen en was daardoor ongeduldig, gefrustreerd en moeilijk in de omgang. Niet alleen naar ons, maar ook naar hem, haar toegewijde echtgenoot.
Ze bevonden zich in een fase waarin ze moesten leren om hun situatie te accepteren, hoe hun leven samen verliep, en het beste ervan maken zonder te veel verwachtingen te hebben. Geen genezing, geen vooruitgang, eigenlijk wachtten tot één van hen het niet meer aankon.
Bravoure
Hij was een ‘no nonsense’ man. Hij dacht in oplossingen, accepteerde alle hulp die nodig was “uiteraard!” en gaf op een bijna zakelijke manier leiding aan de zorgverleners die over de vloer kwamen. Ja dit kon hij wel, geen flauwekul, een strak schema in huis, alles op tijd en alles op rolletjes. Ja, het was natuurlijk wel vervelend dat zijn vrouw af en toe moeilijk deed (of het moeilijk had) maar hij kon haar aan. In hun traditionele huwelijk was hij de man in huis en wist zij waar ze aan toe was dus dit ging ook goed.
Praktisch gezien ging het, zeker voor de zorg, vlekkeloos. Aankleden ging moeilijk aan dus werden er joggingbroeken en truien aangeschaft, dikke sokken en makkelijke shirts. Geen probleem. Een hulpmiddel meer of minder werd direct geïntroduceerd, voor ons een walhalla.
Mevrouw had veel zorg nodig en mede doordat we goed samenwerkten met haar man, kon dit zorgproces lange tijd zo goed blijven gaan.
Toch raakte hij na een tijd vermoeid. Hij werd mager en verloor zijn bravoure. Alle aandacht ging naar zijn vrouw, maar waar was híj́? Als ik vroeg hoe het met hem ging, of híj́ iets nodig had of iets wilde doen, lachte hij het weg. Nee hoor, geen zorgen, hij was gezond en alles was goed. En over gevoelens praatte hij niet, zo’n man was hij niet, dat wisten we nu toch wel?
Ze kon zich geweldig goed kleden!
Soms, héél soms, zat hij op de praatstoel. Dan vertelde hij over vroeger, over samen verre reizen en leuke feesten waar ze zo van hielden. Ze was zo mooi, zei hij dan, en ze kon zich geweldig goed kleden! Hij genoot altijd hoe smaakvol zij zich uitdoste met mooie jurken voor allerlei gelegenheden. Stiekem, ja stiekem, miste hij dat nog het meest.
Storing in de geoliede machine
Onherroepelijk kwam er toch een moment van verandering, van afscheid. Hij kreeg meer gezondheidsproblemen, het werd te zwaar voor hem en er kwamen storingen in de geoliede machine die deze gehele zorgconstructie was. Uiteindelijk gaf hij toe, nee dit ging niet meer thuis, het werd te zwaar, lichamelijk en ja toch ook emotioneel. Wat een bekentenis van deze man!
Er kwam een plek vrij in een verpleeghuis in de buurt, mooier kon het niet.
En toen was daar de laatste zorgdag. Ik moest niet alleen denken aan mevrouw, maar ook aan haar man, kon hij de zorg voor haar loslaten?
Een laatste bezoek
Eind van die dag besloot ik toch nog even langs te gaan, ook ik moest ze loslaten. Meneer was prettig verrast toen ik zo onverwacht voor de deur stond. Hij had een ruime badjas aan, had hij die altijd al zo vroeg op de avond aan? Dat wist ik niet.
We bespraken nog wat laatste dingen, zakelijk als altijd, ik gaf mevrouw een hand, wenste ze allebei sterkte en liep voor de laatste keer naar de hal. En ja, daar moest ik mijn regenbroek aantrekken, hè bah, nog net die regen. Meneer maakte nog een laatste grapje en zei dat ik maar rustig aan moest doen met aantrekken, hij ging weer snel bij zijn vrouw in de kamer zitten, laatste avond pffff!
Hij ging naar binnen en ik prutste met schoenen en regenbroek. De deur van de kamer was niet helemaal dicht gegaan en toen ik eindelijk zover was keek ik nog even door de kier. En wie schetste mijn verbazing over wat ik toen zag! Hij had zijn badjas uitgedaan en daar zat hij in een van de allermooiste jurken van zijn vrouw terwijl zijn vrouw glimlachend toekeek.
Ik was ontroerd.
Margreet Meijer
Wijkverpleegkundige

Kort nieuws
CAREYN WIJKTEAM BREUKELEN UW
Laatste wens in vervulling: één minuut gratis winkelen
Op zondag 7 april is de laatste wens van Careyn cliënte Lisette in vervulling gebracht: één minuut gratis winkelen bij de Jumbo in haar woonplaats Breukelen, samen met haar twee zonen. Dita van Muiswinkel en Laura de Bree van team Breukelen binnen zochten contact met de Jumbo en met de Veluwse Wens Ambulance. Die hebben alles in het werk gesteld om deze wens in vervulling te laten gaan. Lisette werd thuis opgehaald door vrijwilligers van de Veluwse Wens Ambulance. De Jumbo was gewoon open voor winkelend publiek, maar voor Lisette, die werd gereden op de brancard, werd ruimte gemaakt door iedereen. En één minuut gratis winkelen werden wel drie minuten. Zo bijzonder om dat mee te maken! Lisette genoot volop! Deze dag is een ontzettend mooie herinnering en we zullen er nog lang over blijven praten.
Kimberley van Mildert, Wijkverpleegkundige Breukelen binnen

CAREYN WIJKTEAM BREUKELEN UW
Laatste wens in vervulling: één minuut gratis winkelen
Op zondag 7 april is de laatste wens van Careyn cliënte Lisette in vervulling gebracht: één minuut gratis winkelen bij de Jumbo in haar woonplaats Breukelen, samen met haar twee zonen. Dita van Muiswinkel en Laura de Bree van team Breukelen binnen zochten contact met de Jumbo en met de Veluwse Wens Ambulance. Die hebben alles in het werk gesteld om deze wens in vervulling te laten gaan. Lisette werd thuis opgehaald door vrijwilligers van de Veluwse Wens Ambulance. De Jumbo was gewoon open voor winkelend publiek, maar voor Lisette, die werd gereden op de brancard, werd ruimte gemaakt door iedereen. En één minuut gratis winkelen werden wel drie minuten. Zo bijzonder om dat mee te maken! Lisette genoot volop! Deze dag is een ontzettend mooie herinnering en we zullen er nog lang over blijven praten.
Kimberley van Mildert, Wijkverpleegkundige Breukelen binnen

ZORGCENTRUM SWELLENGREBEL CAREYN US
Vierde lunchbijeenkomst TOM
Op 10 april was er alweer de vierde lunchbijeenkomst TOM (Thuis Onbezorgd Mobiel) in Zorgcentrum Swellengrebel. TOM is een erkend valpreventie-programma voor kwetsbare thuiswonende ouderen met een hoog valrisico. In TOM worden fysiotherapie en diëtetiek gecombineerd. Alle 6 lunches zijn gezond en eiwitrijk, elke keer is er iets nieuws om te proeven en een verrassend recept. Daarnaast is het samen eten ook heel gezellig en we bespreken steeds een voedingsthema, zoals deze keer eiwitten. Marie-José Meulenbelt van SportUtrecht was er ook, want het is de bedoeling dat de deelnemers na het 14 weken programma doorgaan met bewegen.
Herma ten Have, Diëtist oncologie
ZORGCENTRUM SWELLENGREBEL CAREYN US
Vierde lunchbijeenkomst TOM
Op 10 april was er alweer de vierde lunchbijeenkomst TOM (Thuis Onbezorgd Mobiel) in Zorgcentrum Swellengrebel. TOM is een erkend valpreventie-programma voor kwetsbare thuiswonende ouderen met een hoog valrisico. In TOM worden fysiotherapie en diëtetiek gecombineerd. Alle 6 lunches zijn gezond en eiwitrijk, elke keer is er iets nieuws om te proeven en een verrassend recept. Daarnaast is het samen eten ook heel gezellig en we bespreken steeds een voedingsthema, zoals deze keer eiwitten. Marie-José Meulenbelt van SportUtrecht was er ook, want het is de bedoeling dat de deelnemers na het 14 weken programma doorgaan met bewegen.
Herma ten Have, Diëtist oncologie

Je beeldscherm-werkplek
Careyn heeft een praktische handleiding samengesteld met volop geïllustreerde instructies over inrichten van je werkplek en gezond werken achter je beeldscherm.
Ga naar de handleidingEr is ook een e-learning op ons vitaliteitsplatform.
Succesvol wondsymposium
11 april 2024 heeft het derde Wondsymposium in de regio DWO/NWN plaatsgevonden, georganiseerd door het wondteam. Doel van dit symposium was om de medewerkers die dagelijks met wondzorg in aanraking komen, te inspireren en ook eens ‘Anders dan Anders’ naar een wond te laten kijken. Een gevarieerd programma met inspirerende sprekers en bezoek aan de stands van de sponsoren. Ruben Post nam ons mee in de bijzondere wereld van The Healing Touch. Patricia Broos sprak namens de patiëntenvereniging over hydradenitis. Liona van Veenendaal deelde casuïstiek uit onze praktijk en dermatoloog / fleboloog Tim Wentel sloot de avond af met Friese humor en bijzondere ulcera.
Wij als wondteam behandelen steeds vaker bijzondere en zeer complexe wonden. Daarom is het goed om hier kennis over te delen. We hebben dit symposium als wondteam zelf georganiseerd, naast onze drukke baan als wondverpleegkundige of wondconsulent. Wat ons betreft is dit zeker voor herhaling vatbaar, de evaluatie was zeer positief, dus ook de bezoekers kijken terug op een interessant en goed georganiseerd symposium.
Voor meer informatie, neem contact op met Esther van der Wel e.vanderwel@careyn.nl / wondspecialist@careyn.nl
Succesvol wondsymposium
11 april 2024 heeft het derde Wondsymposium in de regio DWO/NWN plaatsgevonden, georganiseerd door het wondteam. Doel van dit symposium was om de medewerkers die dagelijks met wondzorg in aanraking komen, te inspireren en ook eens ‘Anders dan Anders’ naar een wond te laten kijken. Een gevarieerd programma met inspirerende sprekers en bezoek aan de stands van de sponsoren. Ruben Post nam ons mee in de bijzondere wereld van The Healing Touch. Patricia Broos sprak namens de patiëntenvereniging over hydradenitis. Liona van Veenendaal deelde casuïstiek uit onze praktijk en dermatoloog / fleboloog Tim Wentel sloot de avond af met Friese humor en bijzondere ulcera.
Wij als wondteam behandelen steeds vaker bijzondere en zeer complexe wonden. Daarom is het goed om hier kennis over te delen. We hebben dit symposium als wondteam zelf georganiseerd, naast onze drukke baan als wondverpleegkundige of wondconsulent. Wat ons betreft is dit zeker voor herhaling vatbaar, de evaluatie was zeer positief, dus ook de bezoekers kijken terug op een interessant en goed georganiseerd symposium.
Voor meer informatie, neem contact op met Esther van der Wel e.vanderwel@careyn.nl / wondspecialist@careyn.nl


ZELFREDZAAMHEIDSPAKKET
Onderzoek Erasmus Universiteit
Zes studenten geneeskunde hebben ons zelfredzaamheidspakket onderzocht op belemmerende en bevorderende factoren bij de implementatie. Dit was een literatuurstudie en een veldonderzoek bij 4 wijkteams van Careyn ZHE. Belangrijkste conclusies:
- De sociale omgeving beter betrekken en voorlichten bij introductie en gebruik van het hulpmiddel.
- Zorgen voor een goede folluw-up zodat cliënten laagdrempelig nog hun vragen kunnen stellen.
- Betrek huisarts bij het gebruik van de zelfredzaamheidskoffer zodat er geen misverstanden ontstaan.
- Na bezoek van het preventief actie team (PAT) worden wijkteams enthousiasterer over het zelfredzaamheidspakket. Alle wijkteams kunnen baat hebben bij een introductielezing en een contactpersoon voor het setellen van vragen.
Na bezoek van het preventief actie team (PAT) worden wijkteams enthousiasterer over het zelfredzaamheidspakket. Alle wijkteams kunnen baat hebben bij een introductielezing en een contactpersoon voor het setellen van vragen.
Mooie aanbevelingen! Dank aan de studenten Lynn, Eline, Veerle, Nienke, Daantje en Iris!
Het gehele onderzoek kun je opvragen bij Caroline Smeets c.smeets@careyn.nl
ZELFREDZAAMHEIDSPAKKET
Onderzoek Erasmus Universiteit
Zes studenten geneeskunde hebben ons zelfredzaamheidspakket onderzocht op belemmerende en bevorderende factoren bij de implementatie. Dit was een literatuurstudie en een veldonderzoek bij 4 wijkteams van Careyn ZHE. Belangrijkste conclusies:
- De sociale omgeving beter betrekken en voorlichten bij introductie en gebruik van het hulpmiddel.
- Zorgen voor een goede folluw-up zodat cliënten laagdrempelig nog hun vragen kunnen stellen.
- Betrek huisarts bij het gebruik van de zelfredzaamheidskoffer zodat er geen misverstanden ontstaan.
- Na bezoek van het preventief actie team (PAT) worden wijkteams enthousiasterer over het zelfredzaamheidspakket. Alle wijkteams kunnen baat hebben bij een introductielezing en een contactpersoon voor het setellen van vragen.
Na bezoek van het preventief actie team (PAT) worden wijkteams enthousiasterer over het zelfredzaamheidspakket. Alle wijkteams kunnen baat hebben bij een introductielezing en een contactpersoon voor het setellen van vragen.
Mooie aanbevelingen! Dank aan de studenten Lynn, Eline, Veerle, Nienke, Daantje en Iris!
Het gehele onderzoek kun je opvragen bij Caroline Smeets c.smeets@careyn.nl
Actie weerbaarheid
Doe mee met de poll.
En maak kans op een heerlijk, koninklijk verrassingspakket voor je team!
POLL
Wanneer ik in mijn werk te maken heb met agressie, dan:
- Vind ik dat ik daar alleen in sta
- Ervaar ik steun in mijn privé-omgeving
- Ervaar ik steun van directe collega’s
- Ervaar ik steun vanuit de Careyn organisatie
Welk antwoord staat bij jou op één?
En wat is je volgorde daarna?
Stuur je volgorde naar communicatie@careyn.nl
Vermeld ook de naam van je team.
Uit de reacties die maandag 22 april binnen zijn trekken we willekeurig 5 winnaars.